بررسی رفتارهای اطلاع‌یابی محققان مراجعه‌کننده به آرشیو ملی ایران

هدف: این پژوهش با هدف بررسی رفتار اطلاع‌ یابی محققان مراجعه‌کننده به آرشیو ملی ایران، شناسایی اهداف و انگیزه‌ها و رابطه آن با رشته تحصیلی محققان(با فرض اینکه بین رفتارهای اطلاع‌یابی مراجعه‌کنندگان به آرشیو ملی برای مطالعه اسناد با رشتة تحصیلیِ تاریخ و مدرک تحصیلیِ دکتری رابطه معنا‌دار وجود دارد) انجام شده است.  بنابراین، بررسی و مقایسه رفتار اطلاع‌یابی مراجعانی که در سال 1392 برای نخستین بار به معاونت اسناد ملی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران مراجعه کرده‌اند، هدف اصلی این پژوهش است. علاوه بر آن، در این پژوهش اهداف جزئی دیگری پیگیری می‌شوند که عبارت­اند از: شناسایی موضوعات مورد درخواست مراجعان، رابطه رشته و مدرک تحصیلی مراجعه­ کنندگان، و رابطه جنسیت و استفاده از اسناد. روش/ رویکرد پژوهش: این پژوهش به روش پیمایشی انجام شده است. اطلاعات مورد نیاز از بین 419 کاربرگه مربوط به جامعه هدف استخراج شده که از آن میان پاسخ 29 نفر کامل نبود. یافته‌های پژوهش: پس از گردآوری داده‌ها و تلخیص و تنظیم آنها مشاهده شد که بیشترین فراوانی محققان( 42/59 درصد) دانشجویان مقطع کارشناسی­ارشد یا دارندگان مدرک کارشناسی ارشد هستند. بیشترین فراوانی(11/29 درصد) از بین جامعة هدف با مدرک کارشناسی­ارشد، دانش‌آموختة رشتة تاریخ هستند و 23/37 درصد از کل محققان، برای انجام پروژه‌های پایان‌نامه به تحقیق در اسناد پرداخته‌اند. نتیجه­گیری: فرضیه پژوهش فقط در مورد رابطه بین رشته تحصیلی و استفاده از اسناد تأیید شد. نتایج نشان می‌دهد در زمینه تولید اطلاعات علمی(23/37 درصد) محققان اسناد را به­منظور استفاده در پایان‌ نامه مورد بررسی قرار داده‌اند. در ردیف دوم( 56/35 درصد) اسناد به ­منظور تولید مقاله مورد بررسی قرار گرفته است. بررسی رشته تحصیلی این افراد(بدون در نظر گرفتن مقاطع تحصیلی) نشان­ دهنده آن است که دانشجویان و دانش‌آموختگان رشته تاریخ، سهم بسیار قابل توجه و معنا‌داری در استفاده از اسناد را به خود اختصاص داده‌اند: 33/40 درصد از کل جامعه آماری، دانش‌آموخته رشته تاریخ هستند.